Тарихий факт

Дунёга ҳукмронлик қилиш мақсадида немис-фашист босқинчилари томонидан бошланган Иккинчи жаҳон уруши инсоният тарихидаги энг даҳшатли саҳифа сифатида муҳрланиб қолади. Уруш туфайли дунё бўйича эллик миллиондан ортиқ инсон халок бўлди. Минглаб шаҳар ва қишлоқлар вайронага айланди. Инсоният тараққиёти бир неча ўн йилларга ортга сурилди.

Уруш даҳшатлари жуда кўп мамлакатлар, халқларни ўз домига тортди. Жумладан, ўзбек халқи ҳам ушбу урушда минглаб асл ўғлонларидан айрилди. Ўзбекистонликлар Россия, Украина, Беларусь, Болтиқбўйи ҳамда Европа давлатларини фашистлар зулмидан озод қилишда жасорат, қаҳрамонлик намуналарини кўрсатди. Минг афсуски, ўша жангларда минг-минглаб юртдошларимиз жонини фидо қилди.

- Иккинчи Жаҳон уруши бошланиши арафасида Андижон вилояти аҳолиси 614,5 минг кишини ташкил этган, - дейди Андижон давлат университети профессори Рустамбек Шамсутдинов. - Шундан 97,5 минг нафар киши ёки вилоят жами аҳолисининг 15,6 фоизи урушга сафарбар этилган. Уруш бутун халқимиз қатори андижонликлар учун ҳам улкан йўқотишлар, кулфатлар келтирган.

Урушдан 43,5 минг нафар андижонлик йигит юртига  қайтмади. Ана шу йигитлар жанггоҳларда ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган. Фронтга кетганларнинг 54 минг нафари Андижонга қайтган. Бироқ уларнинг 40,9 минг нафари урушда ногирон бўлиб қолган эди.

Собиқ совет армияси сафларида фашизмга қарши олиб борилган курашда ўзбек жангчилари, хусусан, андижонлик жангчилар ҳам мардлик, жасорат намуналарини кўрсатган. Иккинчи Жаҳон урушида кўплаб андижонлик жангчилар ўша даврнинг энг юксак мукофоти - Совет Иттифоқи Қаҳрамони унвонига сазовор бўлган.

Останақул Шокиров, Осман Яқубов, Абдулазиз Йўлдошев, Тўхтасин Мирзаев, /улом Ёқубов, Сульги Лутфуллин сингари қаҳрамонларнинг жанглардаги мардлик ва жасорати  ҳақида жуда кўп гапириш мумкин.

 Ана шу қаҳрамонлардан бири Абдулазиз Йўлдошев Марказий фронт 13-армия 8-ўқчи дивизия 229-ўқчи полки 6-ротаси командири бўлган. У Кўрғонтепа тумани Хонобод қишлоғида туғилиб ўсган. қишлоқ мактабида ўқитувчи бўлиб ишлаган. 1939 йилда ҳарбий хизматга чақирилиб, рус тилини яхши билганлиги, раҳбарлик салоҳияти ҳисобга олиниб, ҳарбий билим юртига ўқишга юборилган. 1942 йилда Харьков пиёда қўшинлар ҳарбий билим юртини тамомлаб, лейтенант унвонини олган.

 1942 йилдан Марказий, Брянск, 1-Украина фронтларидаги уруш ҳаракатларида қатнашган. Айниқса, Десна ва Днепр дарёларини кечиб ўтишдаги жангларда ўз ротаси билан юксак қаҳрамонлик намуналарини кўрсатган.

Жангларда кўрсатган жасорати ва мардлиги учун СССР Олий Совети Президумининг 1943 йил 16 октябрдаги қарори билан Абдулазиз Йўлдошев "Қизил Юлдуз" ордени, Совет Иттифоқи Қаҳрамони унвони билан тақдирланган.

Фашизмга қарши жангларда бу каби матонат, мардлик кўрсатган юртдошларимиз номи тарих саҳифаларига абадий муҳрланган.  Озодлик учун курашган инсонлар хотираси ҳеч қачон унутилмайди, халқимиз қалбида мангу яшайди.

Фахриддин ИБАЙДУЛЛАЕВ