(48- сон, 2016 й.) Жамият ва ёшлар

Мамлакатимиз ёшлари томонидан эришилаётган улкан ютуқлар замирида истиқлолнинг илк йилларидан бошлаб ёшлар таълим-тарбиясига қаратилаётган алоҳида эътибор ётади.

Барчамизга яхши маълумки, юртимизда ёшлар, баркамол авлод камолоти учун кўрсатилаётган эътибор ва ғамхўрлик, уларнинг пухта билим олишлари, ўз иқтидор ва салоҳиятларини тўлақонли юзага чиқаришлари учун яратиб берилаётган имкониятлар кўлами йилдан-йилга кенгайиб бормоқда. Хусусан, мустақил тараққиёт йилларида юртимизда ёшларга оид ижтимоий муносабатларни тартибга солувчи 20 дан ортиқ қонунлар, 30 дан ортиқ Президент фармон ва қарорлари, Вазирлар Маҳкамасининг 100 га яқин қарорлари қабул қилинди.

Айниқса, 2016 йил 12 август-да Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси томонидан қабул қилинган, 2016 йил 24 августда Сенат томонидан маъқулланган  "Ёшларга оид давлат сиёсати тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикасининг Қонуни ёшларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш ҳамда амалга оширишда муҳим дастуриламал бўлмоқда.

Қонун қабул қилингунга қадар унинг лойиҳаси халқимиз, кенг жамоатчилик томонидан муҳокама қилиниб, қатор таклифлар асосида маромига етказилганлиги боис ҳам ёшларни ҳар томонлама, айниқса, ижтимоий жиҳатдан қўллаб-қувватлашга қаратилаган муҳим масалалар ўз ифодасини топган.

"Ёшларга оид давлат сиёсати тўғрисида"ги янги қонун ўз мазмун-моҳиятига кўра, мамлакатимизда ёшларга оид давлат сиёсатининг асосий йўналишларини тартибга солувчи ҳуқуқий механизмларни янада такомиллаштиришни назарда тутади. Қонуннинг амалга самарали татбиқ этилиши ижтимоий ҳимоянинг махсус чора-тадбирларига муҳтож бўлган ёшларга доир муносабатларни қўшимча иш жойлари ва ихтисослаштирилган корхоналарни ташкил этиш, ўқитиш, қайта ўқитиш ва малака оширишнинг махсус дастурларини ташкил этиш, ташкилотлар томонидан уларни ишга жойлаштириш учун иш жойларининг энг кам миқдорини банд қилиб қўйишда ёрдам бериш йўли билан тартибга солишга имкон беради.

Мазкур ҳуқуқий асос замонавий қонун ижодкорлиги тажрибасидан келиб чиқиб, юридик, техник талабларни ҳисобга олган ҳолда яратилган. Хусусан, "ёшларга оид давлат сиёсати", "ёшлар (ёш фуқаролар)", "ёш оила", "ёш мутахассис", "ёшлар тадбиркорлиги" каби тушунчаларининг мазмуни очиб берилган. Жумладан, ёшлар (ёш фуқаролар) деганда, 14 ёшга тўлган ва 30 ёшдан ошмаган шахслар назарда тутилмоқда. Ёш оила деганда эса, 30 ёшдан ошмаган эр-хотиндан ёхуд фарзанд (бола) парваришлаётган ота ёки онадан иборат бўлган оила тушунилади.

Янги қонун орқали ёшлар ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида ташкил этилган нодавлат нотижорат ташкилотларининг мақоми, шунингдек улар фаолиятининг давлат кафолатлари белгиланган.

Ёшларни ҳуқуқий ва ижтимоий жиҳатдан қўллаб-қуватлашнинг ҳуқуқий механизмлари янада кучайтирилди. Хусусан, қонунда ёшлар учун қўшимча кафолатлар: бепул умумий ўрта, ўрта махсус ва касб-ҳунар таълими олиш, таълим муассасаларида ўқишга имтиёзли кредитлар тақдим этиш, таълим муассасаларини битирганидан кейин ёшларнинг бандлигини таъминлаш, етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни уй-жой билан таъминлаш, ёшларнинг дам олиш ва соғломлаштириш ташкилотлари тизимини ривожлантириш ва бошқа шу каби муҳим масалалар алоҳида моддаларда кўрсатилди.

Шунингдек, мазкур қонун орқали мукофотлар,    стипендиялар белгилаш, таълим грантларини тақдим этиш, фан, маданият ва санъат соҳасида ижодий устахоналар, мактаблар ташкил этишга кўмаклашиш, спорт секциялари фаолиятини ташкил этиш орқали истеъдодли ёшларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш масалалари ҳам тартибга солинади.

Мухтасар айтганда,   Ўзбекистон Республикасининг "Ёшларга оид давлат сиёсати тўғрисида"ги қонуни мамлакатимизда ёшлар ҳуқуқ ва манфаатларининг ҳуқуқий кафолатлари янада кучаётганлигининг ёрқин намунасидир. Шу билан бирга, ушбу ҳужжат келажакда юртимиз ёшларининг янги-янги марраларни забт этишига, Ватанимиз тараққиётига муносиб ҳисса қўшиши учун мустаҳкам замин яратади. Зеро, Ўзбекистон Республикаси биринчи Президенти И.Каримов таъкидлаганидек: "...мамлакатимизнинг келажаги, ўзбек миллатининг, Ўзбекистоннинг XXI асрда жаҳон ҳамжамиятидан қандай жой олиши бугун ёшларга бераётган тарбиямиз, кўрсатаётган ғамхўрлигимизга боғлиқ". Демак, бугун ёшларга кўрсатилаётган эътибор, эртага албатта, улкан самараларни олиб келади.

Дилдора ҚОДИРОВА,

 Андижон шаҳридаги 3-сон давлат нотариал идораси нотариуси.