(50- сон, 2016 й.)Шифокор минбари

Рахит - бу жадал ўсувчи кичик ёшдаги болалар организмининг  умумий хасталиги бўлиб, Д витамини етишмовчилиги сабабли юзага келади. Бунда кальций ва фосфор алмашинуви издан чиқади, суякларнинг минерализацияси бузилади.

Ушбу хасталик ёш бола    организмининг ривожланиши ва шаклланишига салбий таъсир кўрсатади. Касаллик гарчи енгил кечса-да, болалар соғлигига, уларнинг нормал вояга етишига жиддий путур етказади. Хар бир она бу ҳақида тушунчага эга бўлиши, хасталик аломатлари билинганда дарҳол педиатр шифокорга мурожаат килиши лозим.

Касаллик бошланганда бола инжиқ бўлиб, сал нарсадан қўрқади, яхши ухлай олмайди, кўп йиғлайди, кўп терлайди, айниқса, эмганда, йиғлаганда ва ухлаганда, бошини ёстиққа ишқайди. Шунинг учун ҳам бошининг орқасидаги сочлари тўкилиб кетади. Бола ўз вақтида даволанмаса, касаллик кучаяди, суякларда ўзгаришлар пайдо бўлади. Чунки рахитга йўлиққан болаларнинг суягида кальций тузлари йиғилиши камаяди. Пешонаси ва калласининг тепа қисми туртиб чиқади, энса соҳалари яссиланади. Узоқ вақтгача рахит билан оғриб юрган ва даволанмаган бемор болаларнинг кўкрак қафаси кийшайиши мумкин.

Рахит фақат суяклар ва мускулларга зарар етказибгина қолмай, балки тўқималарни ҳам зарарлайди, бўшаштиради. Ичакларда ел йиғилиши натижасида мускуллар чўзилади, қорин қаппайиб қолади. Суяк ва мускулларнинг нимжонлигидан бемор бола кеч ўтириб, кеч юради, тишлари ҳам кеч чиқади. Рахит бўлган болалар грипп, зотилжам, юқумли касалликларга тез чалинади, қабзиятга йўлиқади ёки ичи кетади.

Рахитнинг олдини олишда болани тўғри овқатлантириш, ўз вақтида қўшимча овқат бериш, тоза ҳавода сайр қилдириш, чўмилтириш, витаминлар, жумладан, Д витамини бериш, тегишли режимга риоя қилиш лозим. Бундан ташқари, болани тез-тез шифокор кўригидан ўтказиб туриш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Рахитнинг олдини олиш билан боғлиқ профилактика ишларини бола туғилмасдан олдин бошлаш керак.

Хомиладор аёл кўзи ёришига 1,5 - 2 ой қолганда Д витамини ичиб туриши лозим. Ой-куни етиб туғилган болаларга эса 2 ҳафталигидан витамин берила бошланади. Унинг миқдорини врач белгилайди. Витаминни болага пала-партиш бериб бўлмайди, акс ҳолда турли асоратлар қолдириши мумкин. Халқ табобатида тухум пустлоғини яхшилаб ювиб, қуритиб, сўнгра майдалаб, туюб ичириш мумкин. Шунингдек, врач тавсиясига кўра,  Аква Д трим витаминининг сувли эритмасини бериш ҳам фойдали ҳисобланади. 

Азиз оналар! Фарзандингизнинг рахит билан оғримаслиги кўп жиҳатдан сизнинг ўзингизга боғлиқ эканлигини асло унутманг.

Гавҳарой НУРИТДИНОВА,

Гулфия БОЙБЕКОВА,

Андижон давлат тиббиёт институти ўқитувчилари.