Ҳикоя

Гунайд СУАВИ, турк ёзувчиси.

Қизалоқ эсини таниган кундан бошлаб онасидан чексиз меҳр кўрганди. Онаси уни ширин сўзлар айтиб эркалар, беғубор, гўзал малика дер, қизалоқ онасидан эшитган бу сўзларга ишониб улғаярди.

Онаси унга юзларидан нур таралишини, оҳу кўзли эканини айтишдан чарчамасди. Онасининг яккаю ёлғиз фарзанди эди у. Аммо мактабга бора бошлаганида ҳамма нарса ўзгарди. Синфдошлари унинг ҳеч гўзал эмаслигини, ҳатто юз-кўзи хунук, ёқимсиз ҳид келиб турадиган қизлигини айтишарди. Аввал у бундай гап-сўзларга парво қилмади, уларга ишонмасди. Чунки ҳали синфдошлари билан унчалик яқин эмасди, ҳамма бир-бирини ёқтирмасди, бир-бирларига бегона эдилар. Йиллар ўтиб, катта бўлгани сари ҳақиқатни била бошлади. Онасининг пахтадай юмшоқ деган юзи чўтир, "Оҳу кўзли" деган кўзлари эса бўртиб турадиган кўзлар эди, бунинг устига кўз нурлари ҳам заиф, атрофни яхши кўрмасди. Қомати ҳам маликаларнинг қоматидек тик ва хушбичим эмасди. Демак, онаси уни йиллар давомида ёлғонлари билан алдаб келганди.

Кўп ўтмай қизнинг онасига бўлган муҳаббати нафратга айланди. Турмуш қуриш ёшига етганига қарамай, биров унга қарамасди. Бунинг устига ҳар қанча муолажа қилмасин, кўзлари соғайиш ўрнига баттар хиралашиб борар эди. Бир куни қиз шифокорларнинг унга билдирмай, ўзаро суҳбатлашаётганларини эшитиб қолди. Улар қизнинг кўр бўлаётганини, муолажалар кор қилмаётганини гаплашишди. Қиз тушкунликка тушди ва ўзини ҳануз болалик чоғларидаги муҳаббат билан яхши кўрадиган онасининг ёлғонларига ортиқ чидолмаслигини ўйлаб, болалик уйини тарк этишга аҳд қилди.

 ...Онаси эса узоқ жойдан иш топганини айтиб, ишлаб топган пулларини бир қариндошига жўнатишини, ундан қизига қараб туришлигини илтимос қилди.  Қиз бир муддатдан сўнг кўрмай қолди. Зулмат дунё билан ўзи қолди. Бу орада онасини ҳеч ўйламасди, унинг аҳволи билан қизиқмасди. Унинг назарида онаси ёлғончи эди, қизини ташлаб кетганди. Энди онаси ўлса ҳам парво қилмасди қиз. Бир куни докторлар қизга мос бир жуфт кўз топилганлигини, операция учун бир аёл зарур маблағни тўлаганлигини айтиб, қизни операция қилишларини айтдилар. Зарур тайёргарликдан сўнг операция бўлиб ўтди.

Фақат қиз кўзлари очилиб, ўзининг хунук юзини кўришдан қўрқарди. Аммо кўрликдан кўра хунуклик яхшироқ эди. Ҳартугул бировга муҳтож бўлмасди. Қиз амалиётдан сўнг ойнага қарашга журъат қилолмаётганди. Секин-аста ирғанибгина ойнага қаради, ҳайратдан чинқириб юборди. Кўзгуда бениҳоят гўзал қизни кўриб турганди, кўзларига ишонмади. Ҳақиқатдан ҳам ажойиб қиз эди кўраётгани. Юзидаги чандиқлар ҳам йўқолган, ойдек тип-тиниқ эди рухсори. Узун, катта бурни ўзига ярашган, кичрайган, шалпангқулоқлари ҳам ярашиқли тусда эди. ҳурпайган сочлари ҳам тўлқинсимон жингалак ҳолда эди.

Қиз қаршисидаги кекса докторга севинч билан қараб:

- Гўёки, янгидан дунёга келгандекман, - деди. - Юзимдаги  ҳеч бир доғ, яра излари, чандиқ қолмаган. Бир йўла пластик жарроҳлик амалиётини ҳам ўтказдингизми?

- Йўқ, пластик жарроҳлик қилмадим, қизим, - деди кулимсираб. Онангнинг кўзларини сенга ўтказдик. Сен ўзингни онангнинг кўзлари билан кўряпсан!..

Қиз ҳайрат ва даҳшатдан қотиб қолди.

Турк тилидан Умида АДИЗОВА таржимаси.