Огоҳлик

"Аср вабоси" ҳисобланган гиёҳвандлик инсоннинг осуда ҳаётига рахна соладиган, разолат сари бошловчи заҳри қотилдир. Бу шундай қуролки, унинг домига илинган киши ҳам саломатлигини, ҳам жамиятдаги ўрнини йўқотади.

Гиёҳвандлик - инсон маънавиятини, ижтимоий-руҳий ҳолатини буткул издан чиқарадиган ғоят хатарли иллат, бедаво хасталик. Мутахассисларнинг фикрига кўра, гиёҳвандликка мубтало бўлган шахс ўртача йигирма беш йил умр кўради. Гиёҳванд нафақат  ўз соғлигини йўқотади, балки ўз ҳатти-харакатини, гап-сўзларини ҳам назорат қила олмайди.

Гиёҳвандлик нафақат бир шахсни, балки бутун бир   халқни, миллатни йўқ қилиб юборишга қодир бўлган офатдир. Шу ўринда ана шундай иллат нима учун ҳали-ҳануз ҳаётимизни заҳарлашни давом эттиряпти? деган савол туғилади. Бунинг сабабини ўрганган олимлар турли хулосаларга келишган. Ўтказилган тадқиқотлардан шу нарса аён бўлдики, гиёҳвандлар асосан, 16 ёшдан 35 ёшгача бўлиб, аксарияти ўзига тўқ оилалардан экан.

Гиёҳвандлик ижтимоий хавфга ҳам эга. Ушбу офат домига тушиб қолган инсон жамиятга ҳеч қандай фойда келтирмайди, балки бошқаларни ҳам ўз домига тортишга ҳаракат қилади. Гиёҳванд ёшларда ўқишга, ишлашга, умуман, ҳаётга қизиқиш қолмайди. Бу иллатнинг, айниқса, ёшлар ва аёллар орасида кўпайиши катта ижтимоий хавфга эга бўлиб, охир-оқибат инсонни аянчли аҳволга солади.

Минг афсуски, баъзи бир аёллар гиёҳванд моддалар савдоси билан шуғулланиши, уни осон пул топиш, тирикчилик манбаига айлантириб олаётганликлари ўта аянчлидир. Ўз оёғига болта ураётган ана шу тоифа кишиларининг сони кўпайиб бораётганлиги эса янада ташвишлидир. Гиёҳванд-лик даҳшатли, охир-оқибат инсонни ўлимга олиб боради.

Гиёҳвандликнинг бир тури бўлган нашавандлик ўз даврида олим, фозил кишилар томонидан ҳар тарафлама ўрганилиб, унинг асоратлари кўрсатиб ўтилган. Жумладан, буюк табиб Абу Али ибн Сино ўзининг "Тиб қонунлари" китобида нашанинг одам организмига салбий таъсири ҳақида шундай ёзади: "Наша уруғи кўп истеъмол қилинса, бефарзандликка олиб келади".

Келажагимиз эгалари бўлган ёшларимизни гиёҳвандлик балосидан асраш кўп жиҳатдан кенг жамоатчилик, ота-оналар, мактаб, ўқув юртларининг устозлари, маҳалла оқсоқолларига боғлиқ. Бу борада ёшларнинг бўш вақтларини мазмунли ташкил этиш, вақтдан оқилона фойдаланиш, уларни турли тўгарак ва машғулотларга жалб этиш масалаларига алоҳида эътибор қаратишимиз лозим. Энг муҳими, гиёҳвандликка қарши нафақат ўқитувчи ёки нарколог, ички ишлар ходими ёхуд божхона назоратчиси эмас, балки барчамиз ҳамжиҳат бўлиб курашишимиз керак.

Камолиддин ВАЛИЕВ,

Транспорт ва туризм объектларида хавфсизликни таъминлаш Департаменти

ЖҚБ етакчи мутахассиси, подполковник.

Шаҳноза МИРЗАЕВА,

Андижон вилояти Транспортда ХТБ ХПГ инспектори, майор.