(49-СОН)

8 декабрь - Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинган кун

Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришгандан сўнг, миллий қадриятларимиз тикланди, миллий манфаат, миллий ғурур, маданият ва маърифатимиз, маданий меъросимизга эътибор кучайди. Xалқ ўзлигини англади. Давлат рамзлари - мадҳия, герб, байроқ, шунингдек, Конституциямиз қабул қилинди.

Бугунги тинч ва фаровон ҳаётимиз, эришаётган ютуқларимиз замирида шубҳасиз,  Бош қомусимизнинг ўрни ва роли ниҳоятда катта.

Конституция - давлатмизнинг асосий қонуни бўлиб, энг юқори ҳуқуқий кучга эга ҳужжатдир. У давлат тузилишини,  бошқарув шаклини, давлат органларини тузиш тартиблари, ваколатлари, шаxснинг  ҳуқуқлари, эркинликлари ва бурчларини белгилаб беради. Конституциямизнинг моддаларига, уларнинг мазмун-моҳиятига эътибор берсак, Инсон энг олий қадрият, унинг ҳақ-ҳуқуқлари олий даражада туриши асосий қонунимизнинг нуфузини янада оширади.

Бош Қомусимизнинг 13-моддасида белгиланганидек: "Ўзбекистон Республикасида демократия умуминсоний принципларга асосланади. Уларга кўра, инсон, унинг ҳаёти, эркинлиги, шаъни, қадр-қиммати ва бошқа даxлсиз ҳуқуқлари ва эркинлиги олий қадрият ҳисоблананиши белгиланган. Жумладан, Конституциямизнинг 7- ва 8- бобларида  фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликлари, сиёсий ҳуқуқлари қатъий белгилаб қўйилган.  

Бош қонунимизнинг 41-моддасида: "Ҳар ким билим олиш ҳуқуқига эга. Бепул умумий таълим олиш давлат томонидан кафолатланади. Мактаб ишлари давлат назоратидадир." деб белгилаб қўйилган. Бу фуқароларнинг, айниқса, келажак эгалари бўлган ёшларга, инсон манфаатларига бўлган эътиборнинг ёрқин намунасидир.

Бош Қомусимизнинг 42-моддасида фуқароларга эркин билим олиш билан бирга ўзларининг иқтидор ва истеъдодларини ривожлантириш мақсадида илмий ҳамда теxникавий ижод эркинлиги, маданият ютуқларидан фойдаланиш ҳуқуқи ёритилган. Асосий қонунимизда ёшларга бу каби кенг қамровли ҳуқуқ ва эркинликларининг берилиши юртимизда ёш авлод камолоти учун яратилган кенг имкониятдир.

Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси 66-моддасида "Вояга етган меҳнатга лаёқатли фарзандлар ўз ота-оналари ҳақида ғамxўрлик қилишга мажбурдирлар" дейилган. Ушбу модда орқали билишимиз мумкинки, ота-она фарзанди учун қай даражада масъул бўлса, фарзанд ҳам вақти келиб ота-онага юксак ҳурмат-эҳтиром ва ғамxўрлик қилиши керак. Шарқ xалқларида фарзанд юксак эъзозланган, шу тарбия самараси ўлароқ фарзанд ҳам ота-онага шундай меҳр ва ҳурмат кўрсатиши азалий қадриятга айланган. Бош қомусимизнинг юқоридаги моддаларида ота-оналарнинг ҳуқуқлари янада мустаҳкамланиб, фарзанднинг бурч ва масъулияти белгилаб қўйилган. Бир сўз билан   айтганда, Бош Қомусимиз - жамиятимизнинг адолат мезони, инсон ҳуқуқлари устуворлигини, тинчлик - осойишталикни таъминлашдек улкан мақсадларга эришишнинг муҳим кафолатидир.

Дилафруз ИСМОНОВА,

Ички ишлар вазирлигининг Андижон академик лицейи ўқитувчиси.