14 июнь - Халқаро донорлар куни

Қалби эзгуликка эш бўлган инсон доимо яхшиликлар қилишга интилиб яшайди. Айниқса, қилаётган бу хайрли амаллари кимнингдир соғлиғини сақлашга, ҳаётини узайтиришга кўмак берса, киши учун бундан ортиқ бахт топилмаса керак. Донорларни ана шундай беғараз ёрдам кўрсатувчи эзгу-ниятли, саҳоватпеша инсонлар дейиш мумкин. Чунки, қон ўз хоҳиш-иродаси билан келган донордангина олинади. Бундай саховатпеша кишилар ўзининг саломатлиги ҳамда турмуш тарзи ҳақида аниқ маълумот бера олади. Бу эса қоннинг хавфсизлигини таъминлашда ғоятда муҳимдир.

2008 йилда ҳукуматимиз томонидан "Ўзбекистон Республикасида беғараз донорликни ривожлантириш дастури" қабул қилинди. Айни пайтда мазкур ҳуқуқий ҳужжатга мувофиқ, кенг жамоатчилик орасида тиббий тарғибот тадбирларини кучайтиришга алоҳида аҳамият қаратилиб, маҳаллалар, ўқув юртлари, корхона ва ташкилотларда беғараз донорликнинг мазмун-моҳияти ҳақидаги тушунтириш ишлари олиб борилмоқда.

Вилоят қон қуйиш станцияси томонидан Ўзбекистон Республикасининг "Қон ва унинг таркибий қисмлари донорлиги тўғрисида"ги қонунидан келиб чиқиб, донорлар билан ишловчи тиббий муассасалар фаолиятини янада такомиллаштириш, қон ва унинг таркибий қисмлари хавфсизлигини таъминлаш, шунингдек, кенг жамоатчилик орасида беғараз донорликни ривожлантириш борасида қатор самарали ишлар олиб борилмоқда. Айни кунда станциямизнинг Шаҳрихон, Жалақудуқ туманларида бўлимлар, шунингдек, туман ва шаҳар тиббиёт бирлашмалари қошида Қон қуйиш кабинетлари фаолият юритмоқда.

Яқинда, аниқроғи, 1 июнь - халқаро болаларни ҳимоя қилиш куни муносабати билан "Бор меҳримиз сенга, болажон!" деб номланган хайрия акцияси ўтказилди. Акция давомида "донорга муҳтож болаларга ўз қонимни бераман, беғараз ёрдам кўрсатаман", деган фуқаролар томонидан қон топширилиб, улкан мурувват кўрсатилди. 

Шу ўринда таъкидлаш керакки, донорлар учун белгиланган талабларга мувофиқ, қонини топширмоқчи бўлган фуқаронинг ёши 18 дан 60 ёшгача бўлиб, соғлом бўлиши керак. Қон топширишни истовчилар қон қуйиш марказларида тўрт босқичли тиббий текширувдан ўтгач, донорлик қилиши мумкин. Шунинг учун ўз ёрдамини таклиф этган фуқароларнинг барчасини ҳам донорликка жалб этолганимиз йўқ.

14 июнь - халқаро донорлар куни! Бу сана 2005 йилда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти ассамблеяси томонидан   австралиялик врач иммунолог, одам қон гуруҳларини аниқлаган, Нобель мукофоти лауреати Карл Ландшдейнернинг (1868-1943) туғилган куни шарафига қабул қилинган. Ушбу санада ҳар йили бутун дунё бўйлаб ихтиёрий равишда қон топшириш акциялари ташкиллаштирилади. Вилоятимизда ҳам донорлик куни муносабати билан "Ўзгалар ҳақида ўйланг, қон топшириб - ҳаёт улашинг!" шиори остида  хайрия акцияси ташкил этилиши белгиланган. 

Хайрия акциясида беғараз донорлардан олинган қон ва қон компонентлари саратон, гемофилия каби қатор оғир касалликлар билан оғриган ёки бахтсиз ҳодисалар туфайли ҳаёти хавф остида қолган инсонларга қуйилади.

Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тавсиясига кўра, ҳар бир мамлакатнинг қонга бўлган эҳтиёжини қоплаш учун ҳар минг нафар аҳолининг камида қирқ нафари донор бўлиши талаб этилади.

Қон топшириш инсоннинг инсонга ҳадя этган энг олий даражадаги совғасидир. Ҳаёт ҳадя этиш - савоб ишнинг энг олий ифодаси ҳам саналади. Шундай экан, савоб ишни амалга оширишга кечикмайлик.

Офтобхон АҲМАДАЛИЕВА,

вилоят қон қуйиш станцияси

лаборатория бўлими мудири.