Аждодларимизнинг азалий орзуси бўлган, баркамол авлоднинг истиқболига айланган Мустақиллик кунини ҳар қанча байрам қилсак арзийди. Халқимизнинг энг улуғ, энг азиз байрами - истиқлол айёми жорий йилда вилоятимизнинг барча ҳудудларида катта кўтаринкилик билан нишонланди.

Қўрғонтепа тумани марказидаги “Қўтқар” маҳалла фуқаролар йиғини ҳудудида жойлашган, Наргиза Норбоева раҳбарлик қилаётган  69- нодавлат мактабгача таълим ташкилотида бўлиб ўтган байрам тадбири ҳам ана шундай тадбирлардан бири бўлиб,  болажонларга катта қувонч улашди.

Айни пайтда 30 нафардан ортиқ бола жалб этилиб, ўзбек ва рус тиллари йўналишида фаолият кўрсатаётган мазкур муассасада таълим-тарбия олаётган кичкинтойларнинг шеърларни ёддан, бурро-бурро айтиб беришлари ушбу маскан раҳбарияти, тарбиячиларининг самарали меҳнатлари натижасидир. Қолаверса, юртимизда келажагимиз ворислари бўлган ёш авлод таълим-тарбиясига қаратилаётган эътибор, берилаётган кенг имкониятларнинг  самараси, албатта.

Боғчада ташкил этилган байрам тадбиридан болажонлар бир олам таассуротлар олган бўлса, тадбирда қатнашган ота-оналар эса жигарбандлари ишончли қўлларда эканлигига яна бир бора иқрор бўлдилар.

Зулфия ҲАКИМОВА,

Бухоро давлат университети журналистика факультети

1-босқич талабаси.

Форум

Андижон вилояти Марҳамат туманида «Кўҳна Довон сирлари» II археология туризм форуми бўлиб ўтди.

Президентимиз топшириғи асосида Марҳамат тумани ҳокимлиги, “Мингтепа-маданий мерос» жамоат фонди, Яҳё /уломов номидаги Самарқанд археология институти, Қўқон нодавлат университети Андижон филиали ҳамда бошқа қатор ташкилот ва муассасалар ҳамкорлигида ташкил этилган форумда юртимизнинг,       шунингдек, Қирғизистон, Тожикистон, Хитой давлатларидан ташриф буюрган тарихчи ва археолог олимлар, туристик ташкилотлар, кенг  жамоатчилик вакиллари иштирок  этдилар.

Форумнинг асосий мақсади, “Мингтепа” маданий ёдгорлиги, қолаверса,  Фарғона водийсидаги бошқа археологик ёдгорликларни асраб-авайлаш, улар ҳақида, уларнинг юртимиз тарихи, жаҳон цивилизациясидаги ўрни ва роли ҳақида жамоатчиликка кенг маълумотлар беришдан, шунингдек, ана шу ёдгорликлар базасида туризмни ривожлантириш, мазкур йўналишдаги ишлар самарадорлигини ошириш ва тарғиб этишдан иборат бўлди.

“Мингтепа” археология ёдгорлиги тарихий манбалар ҳамда археолог-олимларнинг маълумотларига кўра, қадимда юксак даражада тараққий этган Довон  номи билан машхур давлатнинг пойтахти Эрши шаҳрининг харобалари деб таҳмин қилинади.

Форум доирасида дастлаб, Марҳамат туманидаги Ёшлар кутубхонасида “Жаҳон цивилизацияси тизимида Фарғона водийси қадим ва ўрта асрлар тарихи ҳамда маданияти: тадқиқотлар, муаммолар ва уларнинг ечимлари таҳлили” мавзусида халқаро илмий-амалий анжуман бўлиб ўтди.

Анжуманда олимларнинг Довон давлатида деҳқончилик, ҳунармандчилик, шаҳарсозлик анъаналарининг   шаклланиши, Сўғд вилояти Конибодом туманидаги “Кампирдовон” ёдгорлиги,  Қашқадарё вилоятидаги “Киндиктепа”, “Қўрғонтепа”, Тошкент вилоятидаги “Канка” ёдгорликлари, Боткен вилоятидаги “Кани гут ғори” ёдгорлигига оид маърузалари тингланди.

Шунингдек, анжуманда Хитой Шимолий-/арбий университети профессори Шанг Веихиннинг Буюк ипак йўли билан боғлиқ Фарғона водийсидаги археология ёдгорликларини ўрганишда Хитой ва Марказий Осиё давлатлари олимларининг ҳамкорлиги, Довон давлатига ташриф буюрган Хитой элчиси Чжан Цяннинг ўз императорига ёзган ҳисоботларида келтирилган маълумотлар ҳақидаги маърузаси тингланди.

Иштирокчлар томонидан маърузалар, шунингдек, тарихий ёдгорликларни ўрганиш, археологик туризм ва музей маданиятини ривожлантириш юзасидан таклиф, фикр ва мулоҳазалар билдирилди.

Анжуман доирасида миллий ҳунармандчилик маҳсулотлари, шунингдек,  “Мингтепа” ҳамда Фарғона водийсидаги ёдгорликлар тарихи ёритилган адабиётлар кўргазмалари ташкил этилди.  

 Куннинг иккинчи ярмида форум иштирокчилари “Мингтепа” археология ёдгорлигида бўлишиб,  объектни ўрганиш мақсадида олиб борилган қазишма ишлари ҳақида кенг маълумотлар олдилар. Шунингдек, ҳудудни ободонлаштириш борасидаги ишлар билан яқиндан танишди.

Якунда иштирокчилар туман марказида очиқ осмон остида ташкил этилган  “Мингтепа” музейида  бўлишди.

Шаҳло ҲУСАНОВА,

“Мингтепа-маданий мерос» жамоат фонди васийлик кенгаши раиси.

фикр

Тарихдан маълумки, илм-маърифатга кенг йўл очилган, инсон қадр-қиммати юксакларга кўтарилган, айниқса, кексалари эъзозланган юрт юксак даражада тараққий этган, ана шу юртда ҳамиша тинчлик-осойишталик ҳукм сурган.

Чунки илм-маърифат инсон тафаккурини юксалтиради, илм-маърифатга ошно инсонлар эса янгиликка интилади, бунёдкорлик ишлари билан банд бўлади. Тинчлик-осойишталик туфайли одамлар эркин меҳнат қилади, деҳқончилик, ҳунармандчилик юксалади, юртда мўл-кўлчилик бўлади.

 Бугун озод ва обод юртимизда илм-маърифат юксалмоқда, айниқса, биз ёшларнинг пухта билим олишимиз, ўз имкониятларимизни юзага чиқаришимиз учун кенг имкониятлар яратиб берилган. Тадбиркорлик, ҳунармандчилик билан шуғулланаман, деган тенгдошларимиз ҳар жиҳатдан қўллаб-қувватланмоқда. Умуман, биз ёшларга яратиб берилаётган кенг имкониятлар ҳақида ҳар қанча гапирсак камлик қилади.

Биз ёшлар мана шундай бағрикенг юртнинг фарзанди эканлигимиздан фахрланамиз, Ватанга бўлган муҳаббатни қалбан ҳис этиш, ўқиб-ўрганиш, танлаган соҳамиз бўйича юксак мақсадларни кўзлаб олға интилиш бизнинг асосий бурчимиз эканлигини англашимиз лозим.

Зеро, халқимиз азал-азалдан илм-маърифатга интилиб яшаган. Улуғ аждодларимиз эса дунё тамаддуни ривожига салмоқли ҳисса қўшганлар. Шундай экан, биз - бугунги ёшлар ана шу аждодларимизга муносиб издош бўлайлик.

Латофатхон ТОЖИМАТОВА,

Андижон техника  институти талабаси.

Оила қуриш эр билан хотиннинг биргаликда яшашлари борасидаги аҳд-паймонларидир.

Турмушда учрайдиган турли қийинчиликларни эр-хотин биргаликда енгиб ўтишга киришишлари, шодлик пайтларида баробар қувонишлари, ғам ва ташвишларда бир-бирларига елкадош бўлиш оила ҳаётининг мазмунидир.

Эр оиланинг хожаси, хотин хонадоннинг зийнатидир. Бир-бирларига садоқат, ишонч, эҳтиром, ҳурмат, эътибор, тушуниш ва ёрдам қилиш оиланинг руҳидир. Ноўрин ғавғо ва жанжаллар, рашк, беҳурматлик, кибр ва бошқа қусурлар оила руҳига, унинг мустаҳкамлигига путур етказади.

Оила фарзанд неъмати билан янада мустаҳкам бўлади. Фарзанд Аллоҳ таоло томонидан инсонга берилган улуғ неъматлардан биридир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: "...Кейин қиёмат кунида ҳар бир неъматдан албатта сўраласизлар" деб марҳамат қилади ("Такосур" сураси, 8- оят). Бундан кўринадики, барча неъматлар қатори фарзанд неъматидан ҳам албатта сўралади. Шунинг учун фарзанд туғилиши билан унга яхши исм қўйиш, чиройли тарбия бериш, ҳалолдан едириб-ичириш, ёшлигидан илм ва ҳунар ўргатиш, вояга етганда яхши жойлардан, имонли бандалардан бирига уйлаш ёки турмушга бериш лозим бўлади.

Ҳазрати Умар (р.а) ҳалифалик даврларида кечалари эски кийим-бошларини кийиб олиб, ухламасдан шаҳар кезар, халқнинг аҳволидан огоҳ бўлишга ҳаракат қилар эканлар. Шундай кунларнинг бирида бир ҳовлидан: "Қизим, сутга сув қўшсанг кўпаяди" деган овозни эшитиб қолибди. Шунда қизи: "Йўқ онажон, ҳалифа Умар: "сутга сув қўшиб сотманглар, деб фармон берган-ку" - дебди." "Ярим кечада ҳалифа буни қаерданам биларди?" - дебди онаси. Шунда қизи: "У кўрмагани билан ҳамма нарсани билгувчи Аллоҳ кўриб турибди-ку" дебди.

Эртасига ҳалифа ўша қизга совчи қўйиб, ўзига келин қилиб олган экан. Ўшанда ҳазрати Умар (р.а) келиннинг ҳусну жамолига, молу мулкига қизиқмадилар, балки тақвоси ва ҳалоллигига эътибор қаратдилар. Зеро, Расулуллоҳ (с.а.в.) дебдурлар: "Келин танлаш вақтида тўртта нарсага албатта қизиқилади: "молига, жамолига, мансабига, дини ва тарбиясига".

Мол, жамол вақтинчалик нарса, мансаб эса келин билан келмайди, отасининг уйида қолади. Лекин дин, тарбия, ахлоқ-одоб кишига умрбод ҳамроҳ бўлади. Келин олишликда қизнинг нафақат ҳусни-жамоли, балки муомаласи, ўзини тутиши, кийиниши, уй-рўзғор ишларига уқуви, озодалиги, ибо ва ҳаёси ҳам муҳимдир.

Халқимизнинг: "Она кўриб қиз ол, қирғоқ кўриб бўз ол" - деган пурмаъно ҳикмати бежиз айтилмаган. Ахир келажак авлодларимизнинг тақдири, тарбияси кўпроқ олажак келинимизга боғлиқлигини унутмайлик.

Ривоят қилибдурларки, ҳазрати Иброҳим ўғиллари ҳазрати Исмоилни кўргани Шомдан Маккага келибдурлар. Лекин ҳазрати Исмоил бир неча кунга овга чиқиб кетган эдилар. Келини ҳазрати Иброҳимни яхши кутиб олмади. Боз устига, жуда қўпол сўзларни айтди. Келиннинг қўпол ва совуқ аёл, тарбияси ҳам ёмон эканлиги юзидан, сўзидан кўриниб турарди. У зотнинг: "Аҳволингиз, турмушингиз қандай?" - деган сўроқларига келинининг нолиши, ғазабнок сўзлари отанинг дилини оғритди. Кетар олдидан: "Ўғлимга айтгил, остонасини бошқа қилсин" дедилар.

Ҳазрати Исмоил овдан келиб, хотинидан бу сўзларни эшитгач, паришон бўлиб: "Уйинг остонаси сендурсан. Отамни-ки иззат қилмабсан, ўзгаларга қандай яхши муомала қилурсан?" - дедилар ва хотинининг жавобини бердилар.

Хотинлари кетгач, ўзга қабиланинг бир соҳибжамол ва ақлли қизига уйландилар. Бир қанча вақтдан сўнг яна Иброҳим (а.с.) ўғилларини кўргани келдилар. Келинчак уни иззат-икром билан кутиб олди. Олдиларига дастурхон ёзиб, мазали таомлар тайёрлаб қўйди. Аҳволини, турмушларини сўраганида у: "Аллоҳга шукр, жуда яхши, ташвишимиз йўқ " - деб мулойимлик билан жавоб берди. Бу вақтда ҳам ҳазрати Исмоил сафарда эдилар. Кетар олдидан ҳазрати Иброҳим: "Ўғлим келса, айтгил, остонасини яхши сақласин" - дедилар. Исмоил алайҳиссалом сафардан келгач бу сўзни эшитиб, бисёр хурсанд бўлдилар.

Дарҳақиқат, хушфеъллик оила ҳаётини гўзал қиладиган фазилатлардан биридир. Бу кўп жиҳатдан келин ва куёвнинг бир-бири билан тотув, ўзаро меҳрибон ва ҳамжиҳат бўлишларига боғлиқдир.

Келин ҳам Аллоҳнинг омонатидир. У ўз хонадонидан ўзга хонадонга кириб келади. Келин бу хонадоннинг муҳитини, ундаги инсонларнинг феъл-атворини, тутумларини билмаган ҳолда яхши ниятлар билан куёв остонасига қадам қўяди. Аввало, қайнота ва қайнона, қайнилар,   қайнсингиллар у билан яхши муомала қилмоғи, билмаган нарсаларини сабр билан ўргатмоқлари зарур.

Келин ҳам ўз навбатида барчасини ҳурмат қилиши, билмаган нарсаларини қунт билан ўрганиши, қийинчиликларга сабр қилиши, тилини тийиши, куёв хонадонидаги гап-сўзларни ота-онасига, бошқа кишиларга етказмаслиги шартдир. Агар ана шуларга амал қилмаса, икки оила ўртасига совуқчилик солиб қўйиши мумкин. Яна келиннинг озода, пазанда бўлмоқлиги ҳам оила пойдеворини мустаҳкамлайди.

Оилалардаги аксар жанжаллар қайнона ва келин ўртасидаги мажоролардан келиб чиқади. Келиннинг ёшлиги, уй ишларига уқувсизлиги, бетга чопарлиги ёки қайнонанинг келинни беҳуда сўкиб, камситиши, бўлар-бўлмасга аралашиши ёш оиланинг ширин турмушига раҳна солиши, ҳатто ажрашишига сабаб бўлиши мумкин.

Яна аёлларнинг борди-келдилари орқасидан келиб чиқадиган жанжаллар ҳам оз эмас. Тўй ва маросимларни ўтказишда дабдабабозликка берилиш, мен сендан камми, қабилида иш тутиш ҳар икки тарафни қийнаб қўяди.

Халқимизда "Қиз чиқарганга қирқ йил тегма" деган гап бор. Лекин ташвишларнинг каттаси тўйдан кейин бошланади. Айниқса, куёв хонадонига маъзар юборишдек қуюушқонга сиғмайдиган одат келин тарафни анча қийнаб қўяди. Бу каби одат бидъатдан бошқа нарса эмас.

Ортиқча дабдабабозликка, қатор-қатор кийимлар олишга совурилаётган пулларни фарзандлар тарбиясига, илм олишларига, яхши ҳунар ўрганишларига сарф қилсак, уларнинг келгусидаги ҳаётларини янада гўзал ва фаровон бўлишлигига замин яратган бўлар эдик.

Аллоҳ Таоло барчамизга  илмли, ҳунарли, инсофли, имонли, юрт корига ярайдиган фарзандлар тарбиялашни насиб этсин.

Лолахон ТОЖИМИРЗА ҳожи қизи.

Таълим: кеча ва бугун

Мустақиллик йилларида жамиятимиз ижтимоий-сиёсий ҳаётининг барча жабҳаларида бўлгани каби таълим, хусусан, мактабгача ва мактаб таълими тизимини ҳар томонлама ривожлантиришга қаратилган кенг кўламли ишлар амалга оширилди. Мустақил тараққиёт даврида юртимизда кўплаб янги, замонавий мактаблар қурилди, жуда кўп мактаблар тубдан таъмирланди.

Айниқса, кейинги 7-8 йил ичида юртбошимизнинг эътибор ва ташаббуси билан тизим фаолияти самарадорлиги янги босқичга кўтарилди. Ўқувчиларга таълим, тарбия бериш сифати тубдан яхшиланди. Тизимдаги ана шу ўзгаришларни ташкил этилганлигининг юз йиллигини нишонлаётган Асака туманидаги 36- умумтаълим мактаби фаолияти, мактабда амалга оширилган ибратли ишлар мисолида ҳам яққол кўриш мумкин.  

Асака туманидаги 36- умумтаълим мактаби замонавий кўринишга эга тумандаги илғор мактаблардан бири сифатида эътироф этилади. Айни пайтда мазкур ўқув даргоҳида 1 минг 260 нафар ўқувчи таҳсил олмоқда, уларга 91 нафар ўқитувчи таълим-тарбия бермоқда. Ўқитувчиларнинг 8 нафари олий, 40 нафари биринчи ва иккинчи тоифага эга педагоглардир. Устозларнинг 10 нафари хорижий тил ва фанларни билиш бўйича халқаро ва миллий сертификатга эга.

Мактабда замонавий спорт зали, бир неча минг китоб фондига эга ахборот-ресурс маркази, кенг ва шинам ошхона ўқувчи ҳамда устозлар хизматида.

Нафақат вилоятимиз, балки юртимизда ҳам ташкил этилганига юз йил бўлаётган мактаблар сони у қадар кўп эмас. Юз йиллик тарихга эга мазкур ўқув даргоҳи тўғрисидаги маълумотлар кўпчиликни қизиқтириши табиий ҳол. Мактаб қачон барпо қилинган, советлар даврида қандай эди, дастлаб қанча ўқувчи таълим олган, ўқитиш қай даражада олиб борилган, деган кўплаб саволлар ҳақиқатдан ҳам кўпчиликни қизиқтиради?

Албатта бундай саволларга бу ерда дастлаб таҳсил олган собиқ ўқувчилар, фаолият кўрсатган кекса педагоглар жавоблари ойдинлик киритади. Шу мактабда таълим олган ва 40 йилдан зиёд вақт ўқитувчилик қилган 91 ёшли меҳнат фахрийси, таниқли шоир, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси Олимжон ота Раҳимов мактаб тарихи ҳақида шундай дейди:

-1920-1921 йиллари Ўзбекистоннинг барча қишлоқлари каби Асакадаги Қайрағочариқ қишлоғида ҳам совет мактаби очилган. Содда халқимиз дастлаб “рус мактаби” деб болаларини мактабга беришмаган. Лекин тушунтиришлар олиб борилиб, болалар бирин-кетин мактабга жалб этила бошлаган. Аввал болалар  5-10 та кичик-кичик ҳужраларда ўқишган. Бунда Юкори Турк маҳалласидаги Ботиралибой, Қорасув маҳалласидаги Матқобулбой каби бойларнинг меҳмонхоналари,   шунингдек, Оқсув маҳалласидаги Мирзараҳим қорининг диний сабоқ берувчи ҳужраси мактаб учун мослаштирилган.

1926 йилнинг 1 сентябрида Фарғона вилоятининг Қува туманида (ўша пайтда Андижон ва Фарғона битта вилоят, Асака ва Қува битта туман бўлган) 7 йиллик мактаб барпо этилади. Унга Содиқов деган киши директор этиб тайинланганди. У даврларда аҳоли болаларини бундай мактабларга беришни унчалар хоҳлашмасди. Болаларни мактабларга жалб қилишда, ота-оналар ўртасида тушунтириш ишлари олиб боришда Тошкентдан ишга юборилган Восихон ака /офуровнинг хизматлари катта бўлган. Унинг тарғибот-ташвиқот ишлари туфайли ҳудуддаги Юқори ва қуйи Бўзариқ, Қонди, Оқсув, Қайроғочариқ сингари қишлоқлар болалари мактабга жалб этилди.

Биринчи марта 1927 йили 7 йиллик мактабнинг илк   қалдирғочлари учирма қилинган. Саводлилар кам бўлганлиги боис, уларнинг кўпчилиги давлат идораларига ишга олинди. Ўша йиллари Татаристон ва Бошқирдистондан бир гуруҳ ўқитувчилар қишлоғимизга ишга келди. Мен 1941-42 ўқув йилида мактабнинг биринчи синфига қабул қилингандим...

Дарвоқе, мактаб тарихига оид бу ва бошқа маълумотлар шоир ва педагог Олимжон Раҳимийнинг “Жасоратли келин” қиссаси ҳамда тарих фанлари номзоди Шерзодбек Рўзиқуловнинг илмий ишида ҳам келтириб ўтилган.  Уларда баён қилинишича, ўтган аср йигирманчи йиллари охирида Қайрағочариқ қишлоғида ташкил этилган мактаб1938-1939 йилларга келиб, тумандаги энг катта ўқув даргоҳларидан бири сифатида эътироф этилган. Шу йиллари тумандаги мактабларни битирган йигитларнинг кўпчилиги урушга кетиб аксарияти қайтиб келмади. Урушга олинмаганлар олий ўқув юртларида таҳсил олишди. Жумладан, Сирожиддин Тоштемиров Нефть ва газни қайта ишлаш институтини битириб Нефть ва газ кони бошлиғи лавозимида ишлади. Мамасоли ҳожи домла Тошкентдаги Олий Маъҳадда таҳсил олиб, Қирғизистон Республикаси диний идорасига узоқ йиллар раҳбарлик қилган.

1943 йили мактаб мослаштирилган клуб биносига кўчирилади. 1958 йили мактабга ўрта мактаб мақоми берилади. Мактабнинг 10- синфини биринчи бўлиб Жумавой Ру?зматов, Ақлбек Кучкаров, Раҳимжон Жиянов, Турсинбой Худойбердиев, Зикриёхон Акромова сингари ўқувчилар томомлаган. Мактабда яхши ўқиган Ўқувчилар кумуш медаль билан такдирланган. 1958-1960 йиллари мактабни тамомлаган кўплаб ўқувчилар олий ўқув юртларида таҳсил олишди.

Олтмишинчи йилларнинг охирида Асака адирларидан келган сел мактабни лойқага тўлдириб хароб қилади. Ўша даврда колхоз раиси бўлган Зокиржон Собировнинг саъй-ҳаракатлари билан мактабга янги бино қуриб берилади. Умуман олганда, мактаб тарихида катта ёрдамлари билан из қолдирган Зокиржон Собиров, Хурсандали Турсунов, Баҳодирхўжа Маъруфхўжаев каби колхоз раисларининг номларини алоҳида қайд этиш керак.

Мактаб фаолиятининг дастлабки даврида ҳамда энг оғир, қийин йилларда ўқув даргоҳига раҳбарлик қилиш Қўчқорбой Рўзиев, Ҳошимжон Мамажонов, Рахматерлин Довудов, Махсуд Қудаев, Маннобжон Абдуллаев, Иброҳимжон Тоштемировлар зиммасига тушганди. Айниқса, мактабга раҳбарлик қилган биринчи аёл Мўътабархон Полвонова ҳам қийин  даврларда мактабни бошқарган.

Турли даврларда, айниқса, истиқлол йилларида ушбу мактабни тамомлаган ўқувчилар орасидан жуда кўп таниқли кишилар, турли жабҳаларда юртимиз ривожига муносиб ҳисса қўшган ва қўшаётган тадбиркорлар, олимлар, раҳбарлар етишиб чиққан. Мактаб жамоаси ана шу инсонлар билан ҳамиша фахрланади.

Бир неча йил мактабга раҳбарлик қилган Равшанбек Юлдашевнинг саъй-ҳаракати билан мактабда катта спорт зали барпо этилди.

Бугунги кунда Умидахон Ҳомидова раҳбарлик қилаётган ушбу мактаб замонавий кўринишга, барча қулайликларга эга таълим даргоҳларидан бири. Бу ерда яратилган шароитлар ҳар қандай кишининг ҳавасини келтиради. Ўқувчиларга илғор педагогик  технологиялар, интерфаол ва замонавий ўқитиш усуллари орқали сабоқ берилади.  Мактаб ўқувчи ва ўқитувчилари эришаётган ютуқлар ҳам салмоқлидир.

   Ишонч билан айта оламанки, мактабимиз жамоаси жорий ўқув йилида ҳам катта ютуқларни қўлга киритиб, мактабнинг юз йиллик юбилейига туҳфа этади.

Нилуфархон ХОЛИҚОВА,

мазкур мактабнинг она тили ва адабиёти фани ўқитувчиси.

Андижонда “Фуқаролик жамиятида иштирок этиш орқали ҳудудларда гендер ислоҳотларга кўмаклашиш” лойиҳаси якунига бағишланган тадбир бўлиб ўтди.

Тадбирда мамлакатимизда аҳолининг эҳтиёжманд қатламини, айниқса, “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш, касб-ҳунар ўргатиш орқали уларнинг бандлигини таъминлаш, доимий даромад манбаини шакллантиришга қаратилган кенг кўламли ишлар олиб борилаётганлиги таъкидланди.

“Сабр” республика ижтимоий-иқтисодий ривожланиш маркази, унинг жойлардаги бўлимлари томонидан Европа иттифоқи ҳамда Немис Халқ Университетлар Ассоциацияси (DVV) Ўзбекистондаги филиалининг молиявий кўмагида Андижон, Самарқанд, Бухоро ва Сирдарё вилоятларидаги қатор маҳаллалар қамраб олинган мазкур лойиҳа доирасида “Аёллар дафтари”, “Ёшлар дафтари”га киритилган юзлаб хотин-қизлар касб-ҳунарга ўқитилди, тадбиркорликка жалб этиш орқали уларнинг бандлиги таъминланди, доимий даромад манбаи    шакллантирилди.

Жумладан, лойиҳа доирасида Андижон вилояти Олтинкўл туманининг Ижтимоият ва Бўстон маҳаллаларида истиқомат қилувчи, “Аёллар дафтари”, “Ёшлар дафтари”га киритилган 90 нафардан, жами 180 нафар хотин-қиз қандолатчилик, тикувчилик, компьютер саводхонлиги, аёллар сартароши ва бошқа қатор йўналишлар бўйича касб-ҳунарга ўқитилди. Бир гуруҳ касб ўрганган аёлларнинг бизнес лойиҳалари молиявий қўллаб-қувватланди.

Лойиҳа доирасидаги курсларда таҳсил олиб, ҳозирда турли йўналишларда самарали фаолият олиб бораётган хотин-қизлар, маҳаллалар фаоллари,  нуронийлари, оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этган тадбирда сўз олган “Сабр” республика ижтимоий-иқтисодий ривожланиш маркази раҳбари Мавлуда Ширинова, лойиҳалар бўйича халқаро эксперт Елена Годфри, лойиҳанинг Андижон вилояти бўйича координатори Наргиза Мирзалимова, Олтинкўл туманидаги “Бўстон”  маҳалла фуқаролар йиғини раиси Ортиқали Ибрагимов, “Ижтимоият” маҳалла фуқаролар йиғини раиси Одилжон Даминов ва бошқалар томонидан лойиҳанинг мақсади, аҳамияти, лойиҳа доирасида эришилган натижалар хусусида гапирилди.

-  Лойиҳа доирасида Олтинкўл туманининг Бўстон, Ижтимоият маҳаллаларида эътиборга молик ишлар амалга оширилди, - дейди лойиҳанинг Андижон вилояти бўйича координатори Наргиза Мирзалимова. – Хусусан, аҳолининг ижтимоий кўмакка муҳтож вакиллари ўқитилиб, уларнинг тадбиркорлик ташаббусларини ривожлантириш, бизнес лойиҳаларини молиялаштиришга кўмаклашилди. Яъни ташкил этилган ўқув курсларида ҳар икки маҳалладан 90 нафардан, жами 180 нафар хотин-қиз касб-ҳунарга ўкитилди, маҳалласи ёки хонадонида ўз тадбиркорлигини йўлга қўймоқчи бўлган ўнга яқин аёлга турли жиҳозлар олиб берилди. 

-  Мен лойиҳа доирасидаги чеварлик курсини тамомлаб, маҳалламиздаги бўш турган бинода тикув цехи ташкил этдим, - дейди Ижтимоият маҳалласи, Бирдамлик кўчасида яшовчи Муқаддамхон Назирова. - Тикув машиналари берилди, қолаверса, банкдан 10 миллион сўм кредит олиб, қўшимча тикув машиналари олдим. Ҳозирда аёллар либосларини тайёрлаб, сотишни йўлга қўйганмиз. Натижада тўрт нафар ишсиз аёл ишли бўлди, маҳаллада чеварликни ўрганаман деган қизларни шогирдликка олиб, ҳунар ўргатяпмиз.

Тадбир якунида курсларни муваффақиятли тамомлаб, ўз тадбиркорлигини йўлга қўймоқчи бўлган бир гуруҳ аёлларга тикув машиналари топширилди. Шунингдек, жамоатчилик ташаббусларини қўллаб-қувватлаш мақсадида Бўстон ва Ижтимоият маҳаллаларига умумий қиймати 15 миллион сўмга тенг  электромотороллер ҳамда қандолатчилик марказини ташкил этиш учун зарур жиҳозлар тўплами берилди.

Бир сўз билан айтганда ушбу халқаро лойиҳа тумандаги кўплаб опа-сингилларимизнинг касб-ҳунар ўрганишига, уларнинг бир гуруҳига эса ўз тадбиркорлигини йўлга қўйишларига, шу билан бирга, Бўстон ва Ижтимоият маҳаллалари иқтисодиётини  мустаҳкамлашга, маҳалла аҳолисининг оғирини енгил қилишга яқиндан ёрдам берди.

Фахриддин ИБАЙДУЛЛАЕВ

Ҳар тонг-саҳар юзларимни силаса шамол,

Бобоқуёш таъзим қилса менинг қошимда.

Мен халқим қизиман, қошлари ҳилол,

Ўзга бахт, ўзга юрт менга не даркор?!

Санамлар сарвари менинг юртимда,

Олтину гавҳари менинг юртимда,

Ўғлоним қолади менинг ортимдан,

Ўзга бахт, ўзга юрт менга не даркор?!

Алпомиш азиз қилган тоғлари бор,

Ҳар тарафи гулга тўлган боғлари бор,

Кураклари ерга тегмас ўғлонлари бор,

Ўзга бахт, ўзга юрт менга не даркор?!

Боболарим меҳмон кутар азиз эшикда,

Чақалоқлар ухлаб ётар олтин бешикда,

Меҳринг қучиб, қалбим тўлар тоза ишққа,

Ўзга бахт, ўзга юрт менга не даркор?!

Дилором ҲОЗИРОВА

Асака тумани марказидаги Камолот маҳалласида ташкил этилган Оила ва хотин-қизлар маскани фаолиятини бошлади.

Асака тумани ҳокими ўринбосари, оила ва хотин-қизлар бўлими бошлиғи Дилфузахон Алиева, маҳаллаларда фаолият олиб бораётган хотин-қизлар фаоллари, ҳамкор ташкилотлар  вакиллари иштирокида маскан очилишига бағишланган тадбирда юртимизда оилаларни мустаҳкамлаш, хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш масалаларига алоҳида эътибор қаратилаётганлиги таъкидланди.

Президент топшириғи ижроси доирасида ташкил этилган масканда оилаларни мустаҳкамлаш, хотин-қизларни касбга йўналтириш, ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш ҳамда ижтимоий-иқтисодий имкониятларини кенгайтириш мақсад қилинган.

Янги иш бошлаган Оила ва хотин-қизлар масканида “Маслаҳат маркази”, оилаларни   мустаҳкамлаш, аҳоли бандлигини таъминлаш, никоҳланувчи ёшларни ўқитиш, турли тазйиқ ва зўравонликларга учраган хотин-қизларга психологик, ҳуқуқий ёрдамлар кўрсатиш йўналишларида хизматлар йўлга қўйилади.

Комилахон ТУРСУНОВА, жамоатчи мухбир.

Андижон шаҳридаги Ёшлар марказида  “Ишбилармон аёл - 2025” кўрик-танловининг республика-ҳудудий босқичи бўлиб ўтди. 

Ўзбекистон либерал-демократик партияси томонидан ўтказиб келинаётган мазкур танловнинг вилоят босқичида туман, шаҳар  босқичларида ғолибликни қўлга киритган 16 нафар ишбилармон аёл иштирок этди.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси қонунчилик палатаси,  халқ депутатлари  вилоят кенгаши депутатлари ҳамкор ташкилотлар, кенг жамоатчилик вакиллари, тадбиркор, фермер ва ҳунарманд аёллар иштирок этган танлов очилишида сўз олганлар кўрик-танлов иштирокчиларига омад тилашди.

Кўрик-танлов доирасида иштирокчилар фаолияти, улар томонидан  ишлаб чиқарилаётган, тайёрланаётган маҳсулотлар кўргазмалари ташкил этилди.

Нуфузли ҳакамлар ҳайъати томонидан танлов қатнашчиларининг фаолияти бўйича тақдим этилган ҳужжатлар кўриб чиқилди. Баҳолаш жараёнида уларнинг экспорт-импорт салоҳияти, хорижий инвестицияларни жалб этишдаги фаоллиги, ижтимоий ҳимояга муҳтож аҳолини қўллаб-қувватлаш борасидаги ишлари ва бошқа мезонлар асос қилиб   олинди.

Якуний натижаларга кўра, энг юқори баҳо олган Балиқчи туманида якка тартибда тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланаётган Меҳринсо Исмоилова ғолиб деб топилди.

Кўрик-танловда иккинчи ўрин Жалақудуқ туманидаги “Гулжаҳон XXI” фермер хўжалиги раҳбари Гулжаҳон Усмоновага, учинчи ўрин эса избосканлик ҳунарманд Матлуба Тўрабоевага насиб этди.

/олиблар, шунингдек, турли номинациялар бўйича совриндорлар партия вилоят кенгашининг диплом ва эсдалик совғалари билан тақдирландилар.

Зуҳриддин УМРЗОҚОВ

Юртимизда меҳнат бозорининг самарали механизмларини жорий этиш, камбағал ва ишсиз фуқароларни замонавий касб-ҳунарларга ўқитиш, шу асосда уларни доимий даромад келтирадиган меҳнат ва тадбиркорлик фаолиятига жалб этиш, бандлигини таъминлашга қаратилган ишлар амалга оширилмоқда. Бу борадаги ишларни ташкил этишда Касбий кўникмалар марказларининг фаолияти муҳим аҳамият касб этади.

Жумладан, 2021 йилда ташкил этилган Андижон шаҳар Касбий кўникмалар марказида ҳам ички ва ташқи меҳнат бозори учун юқори касбий малакага эга мутахассислар тайёрлаш, қайта тайёрлаш бўйича зарур ишлар олиб борилмоқда.

Марказда сервис ва хизмат кўрсатиш, техника, умумқурилиш, хорижий тилларни ўргатиш бўйича 24 та ихтисослик йўналишида бир ойдан олти ойгача муддатли ўқув курслари ташкил этилган. Айни кунда турли йўналишлар бўйича юзлаб фуқаролар, асосан, ёшлар таҳсил олмоқда, касб-ҳунар ўрганмоқда. Марказда жорий йилнинг ўтган даврида 1 минг 827 нафар фуқаро касб-ҳунарга ўқитилиб, уларга тегишли сертификатлар берилди.

Айни кунда марказда ўқишлар меҳнат бозорида талаб юқори бўлган, қолаверса, фуқароларнинг талабидан келиб чиқиб, ташкил этилмоқда. Умуман, марказ ўз фаолиятини бошлагандан ҳозирга қадар 9 минг 455 нафар тингловчи ўқишни муваффақиятли тамомлаб, белгиланган тартибда сертификатга эга бўлди. Улардан 82 фоизининг бандлиги     таъминланди.

 Касб ва ҳунар ўргатиш бўйича ўқув курслари ишсиз ва банд бўлмаган аҳоли учун бепул, касбга қизиқувчилар учун эса тўлов-шартнома асосида ташкил этилади. Узоқ туманлардан келувчилар  ётоқхона билан таъминланади. Жисмоний имконияти чекланган, ногирон тингловчилар стипендия билан таъминланадилар.

Бугунги кунда марказда таҳсил олаётганларнинг салмоқли қисмини хотин-қизлар ташкил этади.

Фахриддин ИБАЙДУЛЛАЕВ